సంక్రాంతి పండగ ప్రత్యేకత

సంక్రాంతి అనగా నూతన క్రాంతి అని అర్థం. సూర్యుని కదలికలో నాలుగు ఘట్టాలు ఉంటాయి.
అవి మేష, తుల, కటక ,మకర సంక్రమణాలు. సూర్యుడు మకర రాశిలోకి ప్రవేశించడాన్ని మకర సంక్రమణం అంటారు. ఈ సంక్రమణాన్ని సంక్రాంతి అంటారు.
సంక్రాంతిని మూడు రోజులపాటు ఎంతో ఆనందంగా ప్రజలు జరుపుకుంటారు. మొదటిరోజు భోగి. రెండవ రోజు మకర సంక్రాంతి మూడవ రోజు కనుమ. కొన్ని ప్రాంతాలలో నాలుగవ రోజు ముక్కనుమగా జరుపుకుంటారు.

రెండవ రోజయిన సంక్రాంతి నాడు పాలు పొంగించి, దానితో మిఠాయిలు తయారు చేస్తారు. దాదాపుగా అందరి ఇళ్ళలో అరిసెలు, బొబ్బట్లు, జంతికలు,చక్కినాలు, పాలతాలుకు సేమియాపాయసం, పరమాన్నం, పులిహోర, గారెలు మొదలయిన వంటకాలు చేసి, కొత్తబట్టలు ధరించి ఈ పండుగను ఆస్వాదిస్తారు. సంక్రాంతి రోజులలో మనము చూసే ఇంకో సుందర దృశ్యం, గంగిరెద్దులటా గంగిరెద్దులవారు గంగిరెద్దును
చక్కగా అలంకరించి గంగిరెద్దులను ఇంటింటికీ తిప్పుతూ, డోలు, సన్నాయి రాగాలకు అనుగుణంగా వాటిచేత చేయించే నృత్యాలు చేయిస్తారు.
చూడటానికి చాలా రమణీయంగా ఉంటాయి. ఆ గంగిరెద్దుల వారికీ
మనము ఇచ్చే కానుకలను స్వీకరిస్తున్నట్లుగా తలలు ఊపుతూ ధన్యవాదాలు తెలుపుతున్నట్లు మోకాళ్ళ మీద వంగటం వంటి విద్యలు వాటికి నేర్పిస్తారు. అయ్యగారికి దండం పెట్టు, అమ్మగారికి దండం పెట్టు అంటూ గంగిరెద్దుల వాళ్ళు సందడి చేస్తారు.ఆ విన్యాసాలు మనల్ని ఆకరిస్తాయి.
కొత్త ధాన్యము వచ్చిన సంతోషంలో మనము వారికి ధాన్యం ఇస్తాము.
హరిదాసులు
హరిలో రంగ హరీ అంటూ నడినెత్తిపై నుంచి నాసిక దాకా తిరుమణి పట్టెలతో, కంచు గజ్జెలు ఘల్లుఘల్లుమనగా చిందులు త్రొక్కుతూ, చేతుల్లో చిరుతలు కొడుతూ, కోడిగుడ్డు లాంటి బోడి తలపై రాగి అక్షయపాత్ర కదలకుండా హరిదాసు ప్రత్యక్షమవుతారు.

సంక్రాంతి పెద్ద పండుగ ఎందుకు!
సంక్రాంతి పండుగ సమయానికి పొలాల నుంచి వచ్చే ధాన్యం ఇంటికి చేరుకుంటుంది. చేతికి వచ్చిన పంటను చూసి రైతులు ఆనందంతో చిరునవ్వులు చిందిస్తారు. ఇంటికి చేరిన కొత్త ధాన్యంతో అన్నం వండుకుని తినరు. ఎందుకంటే కొత్త బియ్యం తొందరగా అరగదు. అందుకే ఆ బియ్యానికి బెల్లం జోడించి పరమాన్నం, అప్పాలు, అరిసెలు, చక్కిలాలు తయారుచేస్తారు. ఇలా చేస్తే పిండివంటలు చేసుకున్నట్లు కూడా ఉంటుంది.
జీర్ణ సమస్యలు కూడా రావు. తమిళనాడులో కొత్త బియ్యంతో పొంగలి చేసి నైవేద్యం పెడతారు. అందుకే అక్కడ పొంగల్ అని పిలుస్తారు. పంట చేతికందించిన పకృతికి ధన్యవాదాలు తెలుపుతూ అన్నీ చేసి నైవేద్యం సమర్పిస్తారు. అంతేకాదు పకృతిని పూజించడంతోపాటు పశువులను కూడా పూజిస్తారు.
నువ్వుల ప్రత్యేకత
సంక్రాంతి పండగ రోజు చేసే పిండివంటన్నీంటిలోనూ నువ్వులు ఉపయోగిస్తారు. చాలా రాష్ట్రాల్లో నువ్వులతోనే పిండి వంటలు చేస్తుంటారు.చాలా ప్రాంతాల్లో సంక్రాంతి సమయాల్లో నువ్వులను తప్పనిసరిగా వినియోగిస్తారు. నువ్వుల వాడకం వెనక ఆరోగ్య రహస్యాలు చాలా ఉన్నాయి. నువ్వుల్లో ఉండే అధిక పోషకాల వల్ల ఒంటికి వేడి చేస్తుంది. అందుకే ఆహారంలో నువ్వులు పెద్దగా వినియోగించరు. కానీ సంక్రాంతి సమయంలో సూర్యుని దిశ మారడంతో ఉష్ణోగ్రతలు పెరుగుతాయి. ఈ సమయంలో నువ్వులను తినడం వల్ల మారుతున్న వాతావరణానికి శరీరాన్ని అలవాటు చేసినట్లవుతుంది భావిస్తారు ఆరోగ్య నిపుణులు.

ముగ్గులు
సంక్రాంతికి రకరకాల ముగ్గులు లోగిళ్ల ముందు దర్శనమిస్తాయి. రంగు రంగుల రంగవల్లికలు మనస్సును ప్రశాంతంగా ఉంచుతాయి. గాలిపటాలు, గొబ్బిల్లు, ఇలా సంక్రాంతికి ఎన్నో పాటిస్తుంటారు. ఆ మూడు రోజులు ఎక్కడ చూసిన వాకిళ్లలో ముగ్గులు దర్శనమిస్తుంటాయి. హరిదాసులు, బుడబుక్కలవారు, గంగిరెద్దులు, ఇలా వీధుల్లో సందడి చేస్తుంటారు. వీళ్లందరికీ తోచినంత సాయం చేస్తే ఆ భగవంతుడికే సాయం చేసినట్లుగా భావిస్తారు.

మకర సంక్రాంతి సందర్భంగా సంప్రదాయబద్ధంగా ఆడే ఆటలు.
పండుగలు ప్రేమ, మతం మరియు సమాజానికి సంబంధించినవి. అందుచేత మకర సంక్రాంతి దానికి ప్రతీక మకర సంక్రాంతి పంట పండుగగా పరిగణించబడుతుంది, ఇది శీతాకాలపు ముగింపు మరియు ఎక్కువ రోజుల ప్రారంభాన్ని సూచిస్తుంది. సమృద్ధిగా పండిన పంటకు కృతజ్ఞతలు తెలుపుతూ ఆడే ఆటలు. మకర సంక్రాంతి పండుగ నాడు అనేక ఆటలను నిర్వహిస్తారు. ప్రజలను ఏకతాటిపైకి తీసుకురావడానికి మరియు పండుగను ఉత్సాహంగా మరియు ఉల్లాసంగా జరుపుకోవటానికి వివిధ ఆటలు ఆడతారు. ఈ ఆటలలో కమ్యూనిటీ బంధాలను పెంపొందించడానికి మరియు స్నేహితులు మరియు కుటుంబ సభ్యులతో సంబంధాలను పెంచే సాధనంగా కూడా పరిగణించబడతాయి.

ప్రతి 12 సంవత్సరాలకు, ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద హిందూ తీర్థయాత్ర – మహా కుంభం – మకర ఈ సంక్రాంతి రోజున ప్రారంభమవుతుంది.

మకర సంక్రాంతి సందర్భంగా గాలిపటాలు ఎగరవేయడం ఒక సాధారణ క్రీడ. చెడుపై మంచి విజయం మరియు నిరాశపై ఆశ యొక్క విజయం యొక్క ప్రాతినిధ్యంగా, ఇది తరచుగా చిహ్నంగా ఉపయోగించబడుతుంది. భారతదేశంలోని గుజరాత్‌లో, గాలిపటాలు ఎగరడం ఒక ప్రముఖ అభిరుచిగా ఉంది, ఈ సంఘటనను ఉత్తరాయణం అని కూడా పిలుస్తారు.
ఈవెంట్ సందర్భంగా, ప్రజలు రకరకాల రంగులు, పరిమాణాలు మరియు డిజైన్‌ల గాలిపటాలను ఎగురవేస్తారు. గాలిపటం ఎగురవేసే పోటీలు కూడా ఉన్నాయి, ఇందులో పాల్గొనేవారు ఎవరి గాలిపటం అత్యధికంగా ఎగురుతుందో లేదా ఎక్కువ గాలిపటాలను కత్తిరించగలదో చూడటానికి పోటీపడతారు. ఇది వ్యక్తులు ఒకరితో ఒకరు కనెక్ట్ అవ్వడానికి సహాయపడుతుంది. మరియు సంఘం అంతటా బంధాలను బలోపేతం చేస్తుంది.
జనవరి 14 మరియు 15వ తేదీలను అంతర్జాతీయ గాలిపటాల దినోత్సవంగా జరుపుకుంటారు.
జల్లికట్టు
జల్లికట్టు అనేది భారతదేశంలోని తమిళనాడు రాష్ట్రంలో మకర సంక్రాంతి సందర్భంగా ఆడబడే సాంప్రదాయక క్రీడ. దీనిని ఎరుతఝువుతాల్ అని కూడా పిలుస్తారు, ఇది పొంగల్ పండుగలో భాగంగా జరిగే ఎద్దులను మచ్చిక చేసుకునే కార్యక్రమం, ఇది మకర సంక్రాంతికి స్థానిక పేరు.ఈ క్రీడను యువకులు ఆడతారు, వారు ఎద్దును కొంత దూరం లేదా కొంత సమయం వరకు దాని మూపురంపై అతుక్కొని దానిని మచ్చిక చేసుకోవడానికి మరియు నియంత్రించడానికి ప్రయత్నిస్తారు. జల్లికట్టు అనేది యువకుల ధైర్యసాహసాలు మరియు బలాన్ని ప్రదర్శించడానికి పరిగణించబడుతుంది. మరియు ఇది ఎద్దులను మరియు సమాజంలో వాటి పాత్రను గౌరవించే మరియు గౌరవించే మార్గంగా పరిగణించబడుతుంది. ఎద్దులను పవిత్ర జంతువులుగా పరిగణిస్తారు మరియు సంస్కృతిలో గౌరవం మరియు గౌరవం పొందుతారు.
జల్లికట్టు అనేది తరతరాలుగా వస్తున్న పురాతన క్రీడ, ఇది తమిళనాడు సాంస్కృతిక వారసత్వంలో ముఖ్యమైన భాగం మరియు సంప్రదాయాన్ని సజీవంగా ఉంచడానికి ఇది ఒక మార్గం. ఈ కార్యక్రమం వివిధ గ్రామాలు మరియు పట్టణాలలో జరుగుతుంది. మరియు వేలాది మంది పాల్గొనేవారు మరియు ప్రేక్షకులను ఆకర్షిస్తుంది.
భద్రత మరియు జంతు సంక్షేమ సమస్యల కారణంగా, సుప్రీంకోర్టు 2014 నుండి భారతదేశంలో జల్లికట్టును నిషేధించింది.
ధాక్-ధాకి
భారతదేశంలోని పశ్చిమ బెంగాల్ రాష్ట్రంలో, ధాక్-ధాకి అనేది మకర సంక్రాంతి నాడు ఆడబడే ఒక ప్రసిద్ధ గేమ్, దీనిని పౌష్ సంక్రాంతి అని కూడా పిలుస్తారు. ఇది ఈవెంట్ అంతటా సంగీత వాయిద్యంగా ఉపయోగించబడుతుంది. ఇది లయను ఉత్పత్తి చేయడానికి రెండు డ్రమ్‌లను కలిగి ఉంటుంది. మట్టితో చేసిన డ్రమ్ములు కర్రలతో కొట్టి వాయించేవారు.పాత రాగాలతో పాటలు పాడుతూ, డప్పులు వాయిస్తూ ఒక సమూహం ఆటలో పాల్గొంటారు. పాటలు తరచుగా దేవతలను మరియు దేవతలను ఆరాధిస్తూ మరియు భక్తి స్వరంలో ఉంటాయి.
అదనంగా, ఇది ఆచారాన్ని కొనసాగించడానికి మరియు పాటలు, నృత్యాలు మరియు కథలను ఒక తరం నుండి మరొక తరానికి బదిలీ చేసే సాధనంగా ఉపయోగపడుతుంది.
బంకమట్టిని డ్రమ్ములుగా చేసి, ఎండలో ఆరబెట్టారు. ఆ తరువాత, ఇది చింతపండు గింజల పేస్ట్ మరియు ఆవు పేడ మిశ్రమంతో పూత పూయబడింది, ఈ ప్రక్రియ ధాక్‌కి దాని విలక్షణమైన ధ్వనిని ఇస్తుంది.
టేకెలి భోంగా
టెకెలి భోంగా అనేది భారతదేశంలోని అస్సాం రాష్ట్రంలోని మకర సంక్రాంతి సమయంలో ఆడబడే ఒక సాంప్రదాయక ఆట, దీనిని మాగ్ బిహు అని కూడా పిలుస్తారు. ఈ గేమ్ ఖో-ఖో మాదిరిగానే ఉంటుంది మరియు దీనిని సాధారణంగా 12 మంది ఆటగాళ్లతో కూడిన రెండు జట్లు ఆడతారు, ఒక జట్టు ఒక వరుసలో కూర్చొని మరియు మరొక జట్టు సిట్టింగ్ లైన్‌లో ఉన్న ప్రతి క్రీడాకారుడిని తాకడానికి ప్రయత్నిస్తుంది.
ఇది ఐక్యత, సహకారం మరియు క్రీడాస్ఫూర్తితో పాటు జట్టుకృషి యొక్క విలువ మరియు పోటీతత్వ స్ఫూర్తికి ప్రాతినిధ్యం వహిస్తుంది. గేమ్ సాధారణంగా బహిరంగ మైదానంలో ఆడబడుతుంది మరియు ఉత్కంఠభరితమైన దృశ్యాలను ఆస్వాదించడానికి మరియు ప్రియమైనవారితో గడపడానికి ఇది సరైన అవకాశం. గేమ్ శారీరక శ్రమ మరియు ఫిట్‌నెస్‌ను కూడా ప్రోత్సహిస్తుంది మరియు ప్రజలను చురుకుగా మరియు ఆరోగ్యంగా ఉంచడానికి ఒక గొప్ప మార్గం, ఇది నేటి నిశ్చల జీవనశైలిలో ముఖ్యమైనది.
టెకెలి భోంగా
అస్సాంకు మాత్రమే పరిమితం కాదు, ఇది భారతదేశంలోని పశ్చిమ బెంగాల్, ఒడిషా మరియు మహారాష్ట్ర వంటి ఇతర ప్రాంతాలలో కూడా ఆడబడుతుంది, ఇక్కడ దీనిని టేకేలి, టేకెల్ మరియు తుప్తుల్ వంటి విభిన్న పేర్లతో పిలుస్తారు. ఇది సంక్రాంతి ప్రత్యేక క్రీడ. భారతదేశం యొక్క పండుగలు కేవలం విశ్వాసం యొక్క వ్యక్తీకరణ కాదు, కానీ దాని ప్రజల ఏకత్వం మరియు భిన్నత్వం యొక్క వ్యక్తీకరణ” – జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ, భారతదేశపు మొదటి ప్రధాన మంత్రి. పైన చెప్పినట్లుగా, పండుగలు ప్రేమ, మతం మరియు సమాజానికి సంబంధించినవి. అందుచేత మకర సంక్రాంతి దానికి ప్రతీక.
భారతదేశం అంతటా సంక్రాంతి పండగను జరుపుకుంటారు. మరియు ఇది విభిన్న ప్రాంతీయ ఆచారాలను కలిగి ఉంటుంది.
అరిసెలు, సకినాలు, బొబ్బట్లు, నువ్వుల లడ్డూలు సంక్రాంతి సందర్భంగా తప్పనిసరిగా ఉండాల్సినవి.
సంక్రాంతిని మూడు రోజుల పాటు ఎంతో ఆనందంగా చేసుకుంటారు. మొదటి రోజు భోగి, రెండవ రోజు మకర సంక్రాంతి, మూడవ రోజు కనుమ. కొన్ని ప్రాంతాలలో నాలగవ రోజు ముక్కనుమగా జరుపుకుంటారు. ఈ మూడు రోజులలో మొదటి రోజు బోగిమంటలతో, రెండవ రోజు పొంగలి, పిండివంటలతో, పితృ దేవతల, దేవుళ్ళ పూజలతో, మూడవ రోజు గో పూజలతో అలాగే మాంసప్రియులకు మంచి కూరలతో, మూడురోజుల పండుగ ఎంతో ఆనందంగా జరుపుకుంటారు.ఆడపిల్లలు ముగ్గుల నడుమ ఆవుపేడతో చేసిన గొబ్బెమ్మలను బంతి, చేమంతులతో అలంకరించి ఇరుగుపొరుగు వారిని పిలిచి గొబ్బియల్లో… గొబ్బియల్లో… అంటూ పాటలు పాడుతూ నృత్యాలు చేస్తారు. ఈ పండుగ దినాలలో కోటివిద్యలు కూటి కొరకే అన్నట్టు హరిదాసులు హరినామ సంకీర్తనలు చేస్తూ వచ్చి కృష్ణార్వణం అంటూ ఇంటి ముంగిట భిక్షను స్వీకరిస్తూ ఉంటారు. ఇక గంగిరెద్దులవారు బసవన్నను అడిస్తూ చిన్నారులను దీవిస్తూ ఉంటారు.

ఇలా జంగమదేవరలు, బుడబుక్కల వాళ్ళు, కొమ్మదాసరలు, పిట్టలదొరలు, విచిత్ర వేషధారులు వేసుకుని కళాకారులంతా ఈ పండుగ దినాలలో వచ్చి వారి వారి కళలను ప్రదర్శిస్తారు. అందరూ ఇచ్చే కానుకలు ఆనందంగా స్వీకరించి చివరిగా ఒక పాత వస్త్రాన్ని ఇమ్మనికోరి భుజాన వేసుకునిపోతూ సుభోజ్యంగా ఉండాలమ్మ అంటూ దీవించిపోతూ ఉంటారు. ఇలా ఈ గ్రామ సీమల్లో ఏ కళాకారునీ రిక్తహస్తాలతో పంపకుండా కలిగిన దానిలో కలిగినంత ఇచ్చి పంపడం ఆనవాయితీ.

డాక్టర్. అరుణ పరంధాములు
తెలుగు అధ్యాపకురాలు
సాంఘిక సంక్షేమ డిగ్రీ సైనిక మహిళా కళాశాల భువనగిరి. నల్గొండ జిల్లా